Ημέρα μνήμης για τη Λίβερπουλ, καθώς πριν από 31 χρόνια, 96 φίλαθλοι της ομάδας σκοτώθηκαν στο Χίλσμπορο, σε μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Η τρέλα των οπαδών να δουν από κοντά την αγαπημένη τους ομάδα, προκάλεσε μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες, όχι μόνο στην Αγγλία, αλλά σ’ όλον τον κόσμο.

Ήταν 15 Απριλίου του 1989 όταν η Λίβερπουλ αντιμετώπιζε την Νότιγχαμ Φόρεστ στο Χίλσμπορο. Ωστόσο, κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί αυτό που θα ακολουθούσε.

Στη μικρή κερκίδα του γηπέδου «Λέπινγκς Λέιν Σταντ» θα φιλοξενούταν οι φίλοι των κόκκινων. Με το παιχνίδι να ξεκινάει στις 3:00 το μεσημέρι (τοπική ώρα), έξω από τις κερκίδες ήταν περίπου 2.000 φίλοι της ομάδας που ήθελαν να μπουν στο γήπεδο.

Ο ενθουσιασμός τους τους έκανε να μπουν με το… ζόρι στις κερκίδες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τους φιλάθλους που βρισκόντουσαν μπροστά στα κάγκελα να πεθάνουν από ασφυξία.

Ένας από τους αστυνομικούς μπήκε στον αγωνιστικό χώρο για να ειδοποιήσει τον διαιτητή για την άμεση διακοπή του αγώνα. Ωστόσο, το μοιραίο είχε ήδη συμβεί, καθώς 96 φίλοι της Λίβερπουλ είχαν βρει τραγικό θάνατο με τις σκηνές που ακολούθησαν να είναι απίστευτες.

Οι οπαδοί έσπαγαν τις διαφημιστικές πινακίδες για να τις χρησιμοποιήσουν ως φορεία και να μεταφέρουν τους νεκρούς ανθρώπους. Οι φίλοι της Νότιγχαμ έτρεξαν προς το μέρος για να βοηθήσουν από τη σειρά τους και γενικά επικρατούσε πανικός.Ο αγωνιστικός χώρος γεμίζει με άψυχα σώματα και τραυματίες, με τον Τύπο της εποχής να κατηγορεί την αστυνομία και το κράτος για τις υποδομές στα αγγλικά γήπεδα.

Ο Κένι Νταλγκλίς αρκετά χρόνια μετά από την τραγωδία έδωσε τη δική του εξήγηση για όσα συνέβησαν:

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ, μα ποτέ την 15η Απριλίου του 1989. Δεν μπορώ ούτε καν να σκέφτομαι το όνομα Χίλσμπορο και να μην μου έρχονται στο μυαλό αυτές οι τραγικές εικόνες. Μου ήταν δύσκολο να γράψω για το Χίλσμπορο, για τα τραγικά λάθη των αρχών, τόσο των αστυνομικών αλλά και ποδοσφαιρικών, που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 96 οπαδών μας. Οι μνήμες θα είναι εκεί και το υπόλοιπο της ζωής μου.

Λίγα χρόνια αργότερα και αφού είχα φύγει από την Λίβερπουλ, μου έγινε πρόταση για να αναλάβω την Σέφιλντ Γιουνάιτεντ αλλά αρνήθηκα για τα όσα έγιναν τότε στο γήπεδο της. Αυτός που μου πρόσφερε την δουλειά μου είπε: “Δεν το σκέφτηκα αυτό”. Μου ήταν δύσκολο να ξαναβρεθώ σε εκείνο το γήπεδο, πόσο μάλιστα για να δουλέψω σαν προπονητής.

Την προηγούμενη χρονιά, η Λίβερπουλ έπαιξε στο ίδιο γήπεδο για τα ημιτελικά του FA Cup και πάλι με την Νότιγχαμ Φόρεστ και δεν συνέβηκε το παραμικρό. Οι οπαδοί πήγαιναν οργανωμένα και συνοδευόμενοι από αστυνομικούς στο γήπεδο και ήταν υποχρεωμένοι να δείξουν το εισιτήριο τους 500 γιάρδες μακριά από την είσοδο. Αυτό δεν έγινε στις 15 Απριλίου του 1989. Αν επαναλαμβάνονταν τα ίδια μέτρα ασφαλείας, τότε αυτοί οι 96 οπαδοί ίσως να ήταν ζωντανοί σήμερα και δεν θα υπήρχαν συγγενείς στο Merseyside που θα ζούσαν με την ανάμνηση των αγαπημένων τους…

…Βγήκαμε στον αγωνιστικό χώρο, οι παίχτες έκαναν το καθιερωμένο ζέσταμα και εγώ κάθισα στον πάγκο και περίμενα την έναρξη του παιχνιδιού. Δεν αντιλήφθηκα κανένα πρόβλημα. Ξαφνικά, ένας αστυνομικός έτρεξε μέσα στον αγωνιστικό χώρο και κάτι είπε στον διαιτητή, Ρέι Λιούις, ο οποίος διέκοψε αμέσως το παιχνίδι. Ο Λιούις έστειλε τους παίχτες στα αποδυτήρια και μας είπε να περιμένουμε ενημέρωση. Κανείς δεν είχε καταλάβει το μέγεθος της καταστροφής, ούτε καλά-καλά τι είχε συμβεί. Έδωσα εντολή στους παίχτες μου να μείνουν στα αποδυτήρια και βγήκα στην φυσούνα. Εκεί υπήρχαν και μερικοί φίλαθλοι. Μου φώναξαν: “Κένι, Κένι, κόσμος πεθαίνει εκεί έξω”.

Τα νέα του τρόμου άρχισαν να γίνονται γνωστά. Αυτοί που βρίσκονταν στο τόπο της τραγωδίας άρχισαν να “απλώνουν” τα τραγικά νέα και στο υπόλοιπο γήπεδο. Όπως κάθε άνθρωπος, η πρώτη μου αντίδραση ήταν να ελέγξω αν τα μέλη της οικογένειας μου ήταν εντάξει. Έτρεξα στην Μαρίνα και την Κέλι, που βρίσκονταν στα επίσημα θεωρία. Ο γιος μου, Πολ, δεν ήταν μαζί τους. Όπως συνήθιζε, πήγαινε στο γήπεδο παρέα με τον γιο του Ρόι Έβανς, τον Στέφεν, και ακόμα ένα φίλο του, τον Αλαν Μπράουν. Πήγα εκεί έξω για να τον βρω. Σκεφτείτε την ανακούφιση μου να τον δω να διασχίζει το γήπεδο και να τρέχει προς το μέρος μου. Θα μπορούσε άνετα να βρίσκεται στη “Leppings Lane end”, αφού έπρεπε να την διασχίσει για να πάει στην κερκίδα που αντιστοιχούσε στο εισιτήριο του. Αν δεν ερχόταν γρήγορα στο γήπεδο, θα μπορούσε να βρεθεί στον χώρο. Τον πήγα αμέσως στην Μαρίνα…

Η αστυνομία ζήτησε από εμένα και τον Μπράιαν (προπονητή της Νότιγχαμ) να κάνουμε μια ανακοίνωση. Διασχίσαμε την κουζίνα του Χίλσμπορο, εκεί υπήρχε ένα ράδιο που μετέδιδε τα αποτελέσματα άλλων αγώνων. Ήταν πολύ περίεργο. Δεν είχαν καμία σημασία. Πήγαμε στην γωνία της “Leppings Lane end” και προσπαθήσαμε να στείλουμε ένα μήνυμα, το μικρόφωνο της αστυνομίας όμως δεν λειτουργούσε. Τότε, οι αστυνομικοί πρότειναν να πάμε στο δωμάτιο του DJ και να χρησιμοποιήσουμε την συσκευή ανακοινώσεων. Έτρεξα στο δωμάτιο, ο Μπράιαν όμως όχι. Επέστρεψε πίσω. Δεν έκανε ποτέ την ανακοίνωση. Μόνο εγώ. Γιατί δεν ήρθε να μιλήσει στους οπαδούς; Δεν ξέρω. Ήταν δική του απόφαση. Δεν νομίζω να τον είχα ξαναδεί εκείνη τη μέρα. Η Φόρεστ έφυγε πολύ γρήγορα από το γήπεδο.

Είπα στους οπαδούς να παραμείνουν ψύχραιμοι. Τους είπα πως ο τρόπος που αντέδρασαν ήταν εξαιρετικός και η βοήθεια που έδιναν στα θύματα ήταν φανταστική. “Σας παρακαλώ, μείνετε ψύχραιμοι”, συνέχιζα να λέω. Και πράγματι, οι περισσότεροι έμειναν ψύχραιμοι.

Την ίδια ώρα που οι δικοί μας οπαδοί πέθαιναν, συνειδητοποίησα ότι οι οπαδοί της Φόρεστ συμπεριφέρονταν άψογα. Σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Μερικοί οπαδοί της Λίβερπουλ έτρεξαν προς την κερκίδα της Φόρεστ, κάποιοι εκ των οποίων με “άγριες” διαθέσεις. Η πρώτη μου σκέψη ήταν πως οπαδοί της Φόρεστ πήγαν στην αντίπαλη εξέδρα για να δημιουργήσουν επεισόδια και οι δικοί μας έκαναν αντίποινα. Πολλοί σκέφτηκαν το ίδιο πράγμα. Όταν ο κόσμος κατάλαβε τι πραγματικά συνέβηκε, άλλαξε και η συμπεριφορά όσων έτρεχαν προς την εξέδρα της Φόρεστ για “εκδίκηση”. Θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερα τα πράγματα εάν οι οπαδοί της Φόρεστ αντιδρούσαν. Η καταστροφή ήταν ήδη μεγάλη αλλά μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερη αν καταλάβαιναν ότι πήγαιναν προς το μέρος τους για να τους επιτεθούν. Προς τιμή τους, οι οπαδοί της Φόρεστ έδειξαν αυτοσυγκράτηση. Για τον τρόπο που αντέδρασαν τότε στο Χίλσμπορο, θα είναι για πάντα στην καρδιά μου.

Πολύ σύντομα έγινε γνωστό το μέγεθος της τραγωδίας. Ο κόσμος έσπαζε της διαφημιστικές ταμπέλες για να τις χρησιμοποιήσει σαν φορεία και να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους και να τους μεταφέρουν στον αγωνιστικό χώρο. Οι αστυνομικοί και οι υπεύθυνοι ασφαλείας δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά πράγματα. Ήταν στην λάθος μεριά του φράκτη.

Ήταν απαίσιο να σκέφτεσαι για πόση ώρα επικρατούσε ο καταστροφικός πανικός. Ήταν απίστευτα καταθλιπτικό όταν συνειδητοποίησα πως κατά τη διάρκεια των έξι λεπτών που οι ποδοσφαιριστές έπαιζαν μπάλα, οι οπαδοί της Λίβερπουλ άρχισαν ήδη να πεθαίνουν. Η αρχή του κακού έγινε πολύ νωρίτερα από ότι κάποιοι νόμιζαν…

Όταν τη Δευτέρα πήγαμε στο νοσοκομείο, ένας οπαδός είπε στον Big Al “Πότε θα επιστρέψεις στην αγωνιστική δράση;”. Ο Big Al είχε ξεκινήσει το παιχνίδι. Αυτό σήμαινε πως ο συγκεκριμένος οπαδός είτε έφτασε αργά στο γήπεδο ή ήταν ήδη στο επίκεντρο της καταστροφή πριν από την έναρξη του αγώνα. Αν ερχόταν αργά στο γήπεδο δεν θα βρισκόταν στις μπροστινές θέσεις, υποθέσαμε, άρα ήρθε από νωρίς. Βγήκαμε στο γήπεδο στις 14.55 και το παιχνίδι σταμάτησε στις 15.06 και δεν ήξερε πως ο Big Al αγωνιζόταν. Η καταστροφή άρχισε πριν τις 2.55.Το παιχνίδι αναβλήθηκε οριστικά στις 3.30…

Την επόμενη μέρα κόσμος άρχισε να καταφθάνει στο Άνφιλντ. Ήθελαν απλά να απονείμουν φόρο τιμής και μερικά λουλούδια στην “Shankly Gates”. Ο Πίτερ Ρόμπισον επικοινώνησε με τους υπευθύνους του σταδίου και τους ζήτησε να ανοίξουν τις πύλες. Ο Σύλλογος της Λίβερπουλ δεν ήθελε τους οπαδούς της να στέκονται έξω στους δρόμους. Περισσότεροι από τους συγγενείς ήθελαν να μιλήσουν για ποδόσφαιρο. Ήταν απίστευτο! Έλεγαν συνεχώς στους ποδοσφαιριστές: “Είσαστε τα ινδάλματα μας”

Μια χήρα μου είπε: “Ο αγαπημένος του άντρα μου ήταν ο Στιβ Χάιγουεϊ”, “Μισό λεπτό”, της είπα και έτρεξα και φώναξα τον Στιβ. Ένα πλατύ χαμόγελο ζωγραφίστηκε στο πρόσωπο της, ενώ βρήκε και το κουράγιο να κάνει χιούμορ. “Ο άντρας μου ήταν ένας σπαγκοραμμένος. Θα είναι χαρούμενος τώρα που θα σε παρακολουθεί από εκεί ψηλά χωρίς να πληρώνει” είπε στον Στιβ. Λίγο χιούμορ βοηθούσε και εμάς αλλά και τους ίδιους τους συγγενείς. Να μιλάμε για ποδόσφαιρο ήταν κάτι σαν ψυχοθεραπεία για αυτούς. Δίναμε δύναμη ο ένας στον άλλον…».

Η λίστα των 96 θυμάτων:
John Alfred Anderson (62)
Colin Mark Ashcroft (19)
James Gary Aspinall (18)
Kester Roger Marcus Ball (16)
Gerard Bernard Patrick Baron (67)
Simon Bell (17)
Barry Sidney Bennett (26)
David John Benson (22)
David William Birtle (22)
Tony Bland (22)
Paul David Brady (21)
Andrew Mark Brookes (26)
Carl Brown (18)
David Steven Brown (25)
Henry Thomas Burke (47)
Peter Andrew Burkett (24)
Paul William Carlile (19)
Raymond Thomas Chapman (50)
Gary Christopher Church (19)
Joseph Clark (29)
Paul Clark (18)
Gary Collins (22)
Stephen Paul Copoc (20)
Tracey Elizabeth Cox (23)
James Philip Delaney (19)
Christopher Barry Devonside (18)
Christopher Edwards (29)
Vincent Michael Fitzsimmons (34)
Thomas Steven Fox (21)
Jon-Paul Gilhooley (10)
Barry Glover (27)
Ian Thomas Glover (20)
Derrick George Godwin (24)
Roy Harry Hamilton (34)
Philip Hammond (14)
Eric Hankin (33)
Gary Harrison (27)
Stephen Francis Harrison (31)
Peter Andrew Harrison (15)
David Hawley (39)
James Robert Hennessy (29)
Paul Anthony Hewitson (26)
Carl Darren Hewitt (17)
Nicholas Michael Hewitt (16)
Sarah Louise Hicks (19)
Victoria Jane Hicks (15)
Gordon Rodney Horn (20)
Arthur Horrocks (41)
Thomas Howard (39)
Thomas Anthony Howard (14)
Eric George Hughes (42)
Alan Johnston (29)
Christine Anne Jones (27)
Gary Philip Jones (18)
Richard Jones (25)
Nicholas Peter Joynes (27)
Anthony Peter Kelly (29)
Michael David Kelly (38)
Carl David Lewis (18)
David William Mather (19)
Brian Christopher Mathews (38)
Francis Joseph McAllister (27)
John McBrien (18)
Marion Hazel McCabe (21)
Joseph Daniel McCarthy (21)
Peter McDonnell (21)
Alan McGlone (28)
Keith McGrath (17)
Paul Brian Murray (14)
Lee Nicol (14)
Stephen Francis O’Neill (17)
Jonathon Owens (18)
William Roy Pemberton (23)
Carl William Rimmer (21)
David George Rimmer (38)
Graham John Roberts (24)
Steven Joseph Robinson (17)
Henry Charles Rogers (17)
Colin Andrew Hugh William Sefton (23)
Inger Shah (38)
Paula Ann Smith (26)
Adam Edward Spearritt (14)
Philip John Steele (15)
David Leonard Thomas (23)
Patrik John Thompson (35)
Peter Reuben Thompson (30)
Stuart Paul William Thompson (17)
Peter Francis Tootle (21)
Christopher James Traynor (26)
Martin Kevin Traynor (16)
Kevin Tyrrell (15)
Colin Wafer (19)
Ian David Whelan (19)
Martin Kenneth Wild (29)
Kevin Daniel Williams (15)
Graham John Wright (17)