Ο διαιτητής του ντέρμπι των αιωνίων την Κυριακή Γιώργος Κύζας είχε παραχωρήσει πριν από τέσσερα χρόνια μια αποκλειστική συνέντευξη στον Παναγιώτη Κουτάκο και στο περιοδικό Referee, μια από τις ελάχιστες, αν όχι η μοναδική που έχει δώσει, όπου είχε… παρουσιάσει τον εαυτό του. 

Διαβάστε τι είχε πει τότε ο νυν διεθνής ρέφερι:

Ο Γιώργος Κύζας είναι από τους διαιτητές της Β’ εθνικής (σ.σ. δημοσιεύτηκε στις 4 Μαρτίου 2012 και τότε ήταν στη δεύτερη κατηγορία) που έχουν σταθερή πορεία και έχουν τύχει της εμπιστοσύνης της ΚΕΔ. Πριν από ενάμισι χρόνο έπαιξε δυνατά για άνοδο στη Σούπερ Λίγκα. Δεν ανέβηκε τότε και η στράτευσή του… φρέναρε λίγο την πορεία του. Η επιτροπή διαιτησίας, ωστόσο, δείχνει ότι εξακολουθεί να τον εμπιστεύεται και πάντα είναι στον προθάλαμο της μεγάλης κατηγορίας. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με την επαγγελματική του ενασχόληση, όπου διδάσκει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και σε άλλες δύο σχολές.

-Πώς ασχοληθήκατε με τη διαιτησία;

Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα κάποιον γνωστό ή συγγενή στο χώρο της διαιτησίας για να αποκτήσω το «μικρόβιο» αυτό από νωρίς. Ούτε αγωνιζόμουν σε κάποιο ερασιτεχνικό σωματείο. Απλώς έπαιζα με την παρέα μου 5×5 και μου άρεσε πολύ το ποδόσφαιρο, τόσο σαν άθλημα όσο και σαν μέσο εκτόνωσης. Ωστόσο, στα 18 μου, όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο, κατά τύχη είδα μία ανακοίνωση του Συνδέσμου Διαιτητών Θεσσαλονίκης για νέα σχολή διαιτησίας. Μου πέρασε από το μυαλό να ασχοληθώ με την διαιτησία τότε στη Θεσσαλονίκη, αλλά μετά αποφάσισα ότι είναι προτιμότερο να το κάνω στη Δράμα για να πηγαίνω με την ευκαιρία αυτή τα Σαββατοκύριακα να βλέπω και την οικογένεια μου σαν φοιτητής που ήμουν. Κι έτσι έγινε. Παρακολούθησα τότε την σχολή διαιτησίας και αισίως διανύω τον 13ο χρόνο στο χώρο της διαιτησίας. Ασφαλώς και δεν έχω μετανιώσει γι’ αυτό.

-Ποιος είστε εκτός γηπέδων;

Σε γενικές γραμμές είμαι ήρεμος και συνεργάσιμος άνθρωπος. Ίσως και λόγω επαγγέλματος. Σπούδασα χημικός στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισα με το Μεταπτυχιακό μου στον τομέα βιομηχανικής χημείας, πάλι στο ίδιο τμήμα. Αρχικά σκεπτόμουν να συνεχίσω ακόμη περισσότερο τις σπουδές μου στο εξωτερικό, αλλά ένας από τους λόγους που με κράτησαν πίσω ήταν και η διαιτησία. Ευτυχώς δεν το μετάνιωσα. Έτσι, προτίμησα να συνεχίσω εδώ στην Ελλάδα και ολοκλήρωσα με το Διδακτορικό μου με ειδίκευση την  χημική τεχνολογία, πάλι στο Αριστοτέλειο.

Η εργασία μου είναι αρκετά περίεργη και πολυσύνθετη. Είμαι Επιστημονικός Συνεργάτης στο τμήμα χημείας του Αριστοτελείου, διδάσκοντας εργαστηριακά μαθήματα στους προπτυχιακούς φοιτητές. Ωστόσο, επειδή η μεγάλη μου αδυναμία είναι η έρευνα στη χημεία, παράλληλα εργάζομαι σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα του Πανεπιστημίου επιχορηγούμενα από την Ε.Ε. Το κακό είναι ότι με την οικονομική κρίση οι προϋπολογισμοί και οι πόροι για την έρευνα λιγόστεψαν, οπότε «αναγκάστηκα» να διευρύνω κι εγώ το ακαδημαϊκό μου προφίλ, εργαζόμενος ταυτόχρονα με το Πανεπιστήμιο και σε άλλα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Διδάσκω στο Τμήμα Οινολογίας του ΤΕΙ Καβάλας, ενώ δίνω εβδομαδιαία και διαλέξεις σε χημικής φύσης μαθήματα στη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Ελληνικού Στρατού. Αν συνυπολογίσετε και τις υποχρεώσεις μου σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια, στα οποία αρκετές φορές τον χρόνο καλούμαι να δώσω διαλέξεις, καταλαβαίνετε ότι εκτός γηπέδων υπάρχει ελάχιστος χρόνος. Οπότε ο καταμερισμός γίνεται μεταξύ προπόνησης, ξεκούρασης και προσωπικών στιγμών.

-Η περσινή χρονιά με την μακρόχρονη απουσία σας από τα γήπεδα σας φάνηκε βουνό;

Ηταν μια χρονιά  πολύ περίεργη για μένα. Ξεκίνησα ιδανικά με συνεχόμενους ορισμούς σε αγώνες της Football League. Υπήρχε αμέριστη εμπιστοσύνη από την ΚΕΔ. Ωστόσο αναγκάστηκα να διακόψω τον Ιανουάριο, γιατί έπρεπε να στρατευθώ. Εντάξει, ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει και ολοκληρώθηκε. Πιστεύω ότι επέστρεψα σε ακόμη καλύτερη κατάσταση και με μεγαλύτερη ωριμότητα. Βέβαια σε αυτό το κομμάτι έπαιξε και μεγάλο ρόλο η στήριξη της ΚΕΔ, που ήταν και ευτυχώς συνεχίζει να είναι δίπλα μου. Ωστόσο, θα ήταν ψέμα να μην παραδεχόμουν ότι βλέποντας τους συναδέλφους μου να αγωνίζονται, «ζήλευα» και ήθελα κι εγώ να πάρω τη σφυρίχτρα και να παίξω. Όμως επειδή πιστεύω πως κάθε πράγμα γίνεται για καλό σκοπό, είμαι πεπεισμένος ότι και η δική μου απουσία από τα γήπεδα με ωφέλησε και καλώς έγινε.

-“Τι θέλεις εσύ μορφωμένος άνθρωπος και ασχολείσαι με τα λαμόγια;” Σας έχει τύχει να σας το πουν, δείγμα του πώς αντιλαμβάνονται πολλοί τη διαιτησία στην Ελλάδα;

Πρέπει να ομολογήσω κάτι. Στον επαγγελματικό μου χώρο, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι είμαι διαιτητής. Δεν το διαφημίζω δηλαδή. Αυτό έγινε και γίνεται συνειδητά. Άποψή μου είναι ότι η διαιτησία είναι και πρέπει να είναι αγάπη, χόμπι, μεράκι ή όπως αλλιώς θέλει κανείς να το αποτυπώσει με λέξεις. Με αυτό, λοιπόν, το δεδομένο, είναι λογικότερο πρωτίστως να σε γνωρίζουν για την προσωπικότητα που έχεις, για την επαγγελματική σου δραστηριότητα, για την υπόστασή σου ως άτομο και δευτερευόντως για τα χόμπι και τις «αδυναμίες» σου, όπως θεωρώ πως είναι η διαιτησία.

Βέβαια η διαιτησία τα τελευταία χρόνια τείνει στον επαγγελματισμό, οπότε καλείσαι να βρεις την λεπτή και κρίσιμη ισορροπία μεταξύ διαιτησίας και επαγγέλματος. Αυτοί, πάντως, που με γνωρίζουν, απορούν μερικές φορές για το πώς αντέχω στον χώρο του ποδοσφαίρου και μου κάνουν την ίδια ερώτηση που μου απευθύνετε κι εσείς. Η απάντηση, ωστόσο, είναι νομίζω κοινή για όλους τους συναδέλφους. Η αγάπη για τον αθλητισμό και την διαιτησία παρακάμπτει και την μόρφωση, αλλά και τις δυσκολίες των καιρών. Ισως να είναι και προσόν το να είσαι μορφωμένος, διότι καλλιεργείς την προσωπικότητά σου με τέτοιο τρόπο και μπορείς ευκολότερα να αποκτήσεις «αντισώματα», να ξεχωρίσεις  και να απομακρύνεις ανεπιθύμητους ανθρώπους, ώστε να χειριστείς καλύτερα τις προκλήσεις εντός και εκτός γηπέδων. Το σίγουρο είναι πως γενικά στον αθλητισμό, αλλά και ειδικότερα στο ποδόσφαιρο, το επίπεδο έχει ανεβεί τα τελευταία χρόνια. Συναντάς ανθρώπους, ποδοσφαιριστές, παράγοντες ομάδων, διαιτητές, που είναι ιδιαιτέρως καλλιεργημένοι. Τώρα το αν υπάρχουν λαμόγια, αυτό έγκειται γενικά στα σημεία των καιρών μας. Η καχυποψία, η παρανομία και η παραβατικότητα ανθούν. Συνεπώς και μόνο αναλογικά να το δει κανείς, λογικό είναι να υπάρχουν σε κάθε χώρο και τέτοιοι είδους «παράσιτα», τα οποία λυμαίνονται το χώρο του ποδοσφαίρου. Πάντως συγκεκριμένα στο χώρο της διαιτησίας τα τελευταία χρόνια η ΕΠΟ φρόντισε να «καθαρίσει» το τοπίο και να βάλει το μαχαίρι πολύ βαθιά στο κόκαλο.

-Τι είναι αυτό που κάνει κάποιον να ασχοληθεί με τη διαιτησία και να παραμείνει σε αυτή;

Νομίζω πως όλοι ο διαιτητές απαντούν πανομοιότυπα. Η αγάπη και το πάθος για τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο σε οδηγούν στην διαιτησία. Για να ασχοληθεί κάποιος με την διαιτησία πρέπει να αγαπά τον αθλητισμό. Κι αν μπει το μικρόβιο της διαιτησίας μέσα σου μετά πολύ δύσκολα αποβάλλεται. Όποιον διαιτητή και να ρωτήσετε θα σας πει ότι η χειρότερη περίοδος του είναι αυτή του καλοκαιριού που δεν αγωνίζεται, παρά μόνο προετοιμάζεται. Φανταστείτε λοιπόν τι εθισμός είναι αυτός που ακούει στο όνομα «διαιτησία». Η αγάπη, το πάθος και το μεράκι για την διαιτησία σε οχυρώνουν κατάλληλα, ώστε να παραμείνεις στο χώρο ακόμη και μετά από άτυχες στιγμές, από αναποδιές, οι οποίες είναι φυσιολογικό να συμβούν. Πιστεύω ότι οι περισσότεροι διαιτητές κοροϊδεύουν τους εαυτούς τους αν ισχυρίζονται ότι αγωνίζονται για να ενισχύσουν το πορτοφόλι τους. Ας αναλογιστεί κανείς πόσο χρόνο ξοδεύεις, πόσους κόπους και θυσίες κάνεις, τις ελάχιστες προσωπικές στιγμές ξεκούρασης και τις πολλές στιγμές απουσίας από την οικογένειά σου. Συνεκτιμώντας όλα αυτά καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι το οικονομικό θέμα δε σε ωθεί να ασχοληθείς με την διαιτησία, αλλά ούτε και να παραμείνεις σε αυτή. Μόνο η αγάπη και το πάθος γι’ αυτό που κάνεις είναι υπεραρκετό.

-Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να διατηρείται κάποιος στην κατάλληλη κατάσταση για να σφυρίζει σε υψηλό επίπεδο;

Η σύγχρονη διαιτησία είναι απαιτητική σε όποια κατηγορία κι αν αγωνίζεσαι. Οι θυσίες που πρέπει να γίνουν είναι πάρα πολλές. Και φυσικά όσο ανεβαίνεις επίπεδο και κατηγορίες, θα πρέπει να μοχθείς ακόμη παραπάνω. Εκτός από την καθημερινή πλέον προπόνηση, που είναι αυτονόητη για όλους τους διαιτητές των εθνικών κατηγοριών, σημαντική βοήθεια στο να διατηρείσαι σε υψηλό επίπεδο παίζει η σωστή και προσεγμένη καθημερινή διατροφή και ο εγκρατής τρόπος ζωής. Η συγκέντρωση μέσα στα 90 λεπτά που διαρκεί ένας αγώνας είναι αποτέλεσμα μιας σωστής και ολοκληρωμένης προετοιμασίας. Και όχι μόνο της σωματικής άσκησης, αλλά και της ψυχικής ισορροπίας του διαιτητή ως ατόμου. Η αυτοπεποίθηση και η θέληση για να πετύχεις στο έργο σου αποτελούν απαραίτητα στοιχεία. Επίσης, η σωστή προετοιμασία και η διατήρηση σε υψηλό επίπεδο έχει να κάνει και με την «θεωρητική» ετοιμότητα που επιβάλλεται να έχει ο διαιτητής για τον αγώνα πριν καν μπει στο γήπεδο. Πλέον τα πολυμέσα σου δίνουν την δυνατότητα να «διαβάζεις» έναν αγώνα, ώστε να είσαι προετοιμασμένος για το καθετί που θα αντιμετωπίζεις. Κάτι τέτοιο βοηθάει καθοριστικά, ιδίως στις μεγάλες επαγγελματικές κατηγορίες.

-Η προβολή που υπάρχει στις μικρότερες κατηγορίες σε σχέση με τη Σούπερ Λίγκα είναι η μέρα με τη νύχτα. Αυτό σας βοηθά να παίζετε πιο ελεύθερα;

Έχω αγωνισθεί και ως 4ος διαιτητής στη Super League και με αυτά που είδα εντυπωσιάστηκα. Η διαφορά μεταξύ της ανώτερης επαγγελματικής κατηγορίας και της Football League είναι χαοτική. Φανταστείτε λοιπόν σε σύγκριση με μικρότερες κατηγορίες τι διαφορές υπάρχουν. Η άποψη μου είναι ότι επιβάλλεται να παίζεις ελεύθερα παντού. Είτε το τοπικό πρωτάθλημα είναι αυτό είτε η Football league όπου αγωνίζομαι εγώ. Το ότι προβάλλεται περισσότερο μια κατηγορία δε σημαίνει ότι ο διαιτητής μικρότερων κατηγοριών δεν θα έχει επιπτώσεις σε πιθανά διαιτητικά του λάθη. Η στενοχώρια και η απογοήτευση που εισπράττει είναι αναλογικά η ίδια. Απλώς στην Super League, που είναι η κορυφή, αγωνίζεσαι αγνοώντας τι θα σου ξημερώσει, ενώ σε μικρότερες κατηγορίες, αγωνίζεσαι για να ανεβείς και το πιθανό λάθος σου μπορεί να αναβάλλει ή να ακυρώσει οριστικά το όνειρό σου. Βεβαίως σήμερα η ΚΕΔ δίνει και δεύτερη και τρίτη ακόμη ευκαιρία στους διαιτητές για να επανέλθουν και να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη στις  ικανότητες τους και να φορμαριστούν. Με τον τρόπο αυτό πιστεύω ο διαιτητής απελευθερώνεται ακόμη περισσότερο.